Nedersaksisch

Een van de officiële talen in Nederland is het Nedersaksisch, wat eveneens in Duitsland een officieel erkende taal is. De taal bestaat uit een groep dialecten die behoren tot het Nederduits. Dialecten die hieronder vallen worden voornamelijk in het noorden en oosten van Nederland gesproken en er is een interessante geschiedenis aan voorafgegaan. Hoe zit het Nedersaksische woordenboek in elkaar en wat zijn de toepassingen ervan in de Nederlandse samenleving?

Wat is Nedersaksisch?

Het Nedersaksisch is een regionale taal die met name in het noorden en oosten van ons land wordt gebruikt. In elke streek is er een streekvariant of dialect waarmee men communiceert, waarbij er ook weer plaatselijke verschillen bestaan. Het Nedersaksisch is inmiddels een officiële taal, naast het Nederlands, Fries, Engels, Papiaments, Limburgs, Jiddisch, Roma en Sinti. Het gaat hierbij om veel meer dan slechts een streektaal, aangezien het in verscheidene gebieden actief wordt gebruikt, zoals in Drenthe, Groningen, Overijssel en Gelderland. Er zijn zelfs nog Nedersaksisch sprekende gemeenschappen in Polen, Demenmarken en Rusland.

De geschiedenis van het Nedersaksisch

De invloed van het Nedersaksisch op diverse Noord-Europese talen is erg groot, aangezien veel Hanzesteden in dit gebied in het Nedersaksische taalgebied liggen. Tussen zulk soort steden onderling werd het vroeger zelfs als officiële gemeenschappelijke taal gebruikt, waarnaast het werd ingezet bij een middeleeuws samenwerkingsverband tussen steden in België, Nederland, Duitsland en gebieden rond de Oostzee. Dit samenwerkingsverband wordt als de voorloper van de Europese Unie gezien. Zodoende was het Nedersaksisch in deze tijd de belangrijkste Noord-Europese taal, met dezelfde functie als het Engels nu.

De structuur van de Nedersaksische taal

De Nedersaksische taal wordt qua opbouw vaak vergeleken met het Nederlands. Echter, er zijn ook duidelijke verschillen tussen Nederlandse en Nedersaksische woorden, zoals in de onbeklemtoonde -en. In woorden zoals “gebruiken”, “laten” en “slijpen” wordt de -en in het Nedersaksisch eerder uitgesproken als –tn, –pm of –kng. Daarnaast zijn er nog andere klankverschillen, zoals in het woord “laten”, wat wordt uitgesproken als “laoten” in het Nedersaksisch. Daarnaast is “slijpen” “sliepen” en “gebruiken” “bruken”.

Deze regels hangen af van de streek waarin de taal wordt gesproken. De aa-klank is in de ene streek bijvoorbeeld “oa”, waar het in een andere als “ää” of juist als “ae” wordt uitgesproken. Toch zijn de onderlinge verschillen niet heel groot, wat de lees- en schrijfbaarheid van de taal bevordert. Naast verschillen op het gebied van klankkleur zijn er verschillen in de zinsopbouw en woordvorming met andere talen. “Omdat ze heeft kunnen werken” is in het Nedersaksisch bijvoorbeeld “omdat ze warken kund het”.

Toepassingen van Nedersaksisch taal

Het Nedersaksisch wordt op diverse plekken in het noorden en oosten van Nederland gebruikt. Zo is het terug te vinden bij openbare instellingen en diensten, waarbij regionale overheden en instellingen zowel schriftelijk als mondeling gebruik maken van de taal. Daarnaast wordt er in beperkte gemeenten in het basisonderwijs aandacht besteed aan de taal. Op universitair niveau kan het Nedersaksisch ook bestudeerd worden aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Verder is de taal nog aanwezig in diverse lokale en regionale omroepen, meestal in media over de oude cultuur en gewoonten. Daarnaast is het terug te vinden in poëzie, proza en boekproductie. Kerkdiensten in deze regio’s worden overigens ook vaak in het Nedersaksisch gehouden en er zijn diverse bibliotheken en musea aan de taal gewijd.

Zoekt u nog naar een erkende congrestolk of bijvoorbeeld een tolk Duits? Dan kunnen wij u bij SIGV Coöperatie helpen, aangezien wij onder andere een vertaalbureau Duits zijn. Onze vertaler Duits Nederlands of vertaler van een andere taal helpt u met al uw vertaalkwesties, zodat u op de juiste manier in een doeltaal communiceert.